Kontynuujemy nasz cykl Wolontariat niepełnoletnich w NGO.
Ostatnia jego część poświęcona jest wymogom wyjazdu wolontariuszy, który
podlega ustawie o systemie oświaty. Autorem cyklu jest Marzena Dobner, świetnie
zapowiadająca się przyszła prawnik, a całość powstała w ramach współpracy z
kancelarią 4NGO Kancelaria Radcy Prawnego Piotr Jaros.
Jeśli wyjazd połączony z wolontariatem
dzieci i młodzieży spełnia łącznie przesłanki z ustawy o systemie oświaty muszą
zostać zapewnione, kryteria zgodnie z art. 92c i n. ustawy o systemie oświaty. Kiedy przepisy tej Ustawy znajdą zastosowanie pisaliśmy w Części 2 cyklu.
Po pierwsze, zgłasza
zamiar zorganizowania wypoczynku kuratorowi oświaty właściwemu ze względu
na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. Wypoczynek może
się odbyć wyłącznie po umieszczeniu zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku
(por. art. 96d).
zamiar zorganizowania wypoczynku kuratorowi oświaty właściwemu ze względu
na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. Wypoczynek może
się odbyć wyłącznie po umieszczeniu zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku
(por. art. 96d).
Po drugie, zapewnia
uczestnikom bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, na które składa
się wybór obiektu lub terenu spełniającego wymagania ochrony przeciwpożarowej,
ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o
ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji
Sanitarnej, a także dostosowanego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
uczestników wypoczynku. Inne obowiązki organizatora to m.in. zapewnienie opieki
medycznej i wyżywienia (por. art. 92c ust. 2 pkt 1-8).
uczestnikom bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, na które składa
się wybór obiektu lub terenu spełniającego wymagania ochrony przeciwpożarowej,
ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o
ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji
Sanitarnej, a także dostosowanego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności
uczestników wypoczynku. Inne obowiązki organizatora to m.in. zapewnienie opieki
medycznej i wyżywienia (por. art. 92c ust. 2 pkt 1-8).
Po trzecie,
organizator ma obowiązek zapewnić opiekę wykwalifikowanej kadry wypoczynku,
którą stanowią przede wszystkim kierownik
wypoczynku i wychowawcy wypoczynku, spełniający określone warunki (por. art.
92c ust. 2 pkt 2 lit a). Udział obu tych grup opiekunów jest obowiązkowy. Zgodnie
z art. 96p ust. 1 ustawy o systemie oświaty „kierownikiem wypoczynku może
być osoba, która:
organizator ma obowiązek zapewnić opiekę wykwalifikowanej kadry wypoczynku,
którą stanowią przede wszystkim kierownik
wypoczynku i wychowawcy wypoczynku, spełniający określone warunki (por. art.
92c ust. 2 pkt 2 lit a). Udział obu tych grup opiekunów jest obowiązkowy. Zgodnie
z art. 96p ust. 1 ustawy o systemie oświaty „kierownikiem wypoczynku może
być osoba, która:
- nie była
karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwo
przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwo przeciwko rodzinie i
opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. – Kodeks karny, przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii albo wobec której nie orzeczono
zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją
małoletnich lub opieką nad nimi lub zakazu przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania
się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody
sądu; - ukończyła 18
lat; - posiada co
najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe; - ukończyła
kurs na kierownika wypoczynku; - posiada co
najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych
lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat”.
Wychowawca
wypoczynku musi spełniać identyczne kryteria, jak kierownik wypoczynku,
dotyczące niekaralności, wieku i wykształcenia (por. art. 96p ust. 2 ustawy o
systemie oświaty). Ponadto musi mieć ukończony kurs dla wychowawców wypoczynku.
wypoczynku musi spełniać identyczne kryteria, jak kierownik wypoczynku,
dotyczące niekaralności, wieku i wykształcenia (por. art. 96p ust. 2 ustawy o
systemie oświaty). Ponadto musi mieć ukończony kurs dla wychowawców wypoczynku.
Wymogi określone
w art. 96p ust. 2 nie dotyczą niektórych grup kandydatów na kierowników i wychowawców
wypoczynku. Warunek posiadania wykształcenia co najmniej średniego lub
średniego branżowego i obowiązek ukończenia kursu dla wychowawców wypoczynku nie
obowiązuje instruktorów
harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym, pełniących
funkcję kierownika wypoczynku lub wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku
organizowanych przez organizacje harcerskie. Stopnie te muszą być jednak nadane
w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo –
jeśli są równoważne – w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie
członkowskim UE i EFTA (por. art. 96p ust. 3 w zw. z art. 96p ust. 6). Kursu na
kierownika wypoczynku nie muszą kończyć osoby zajmujące stanowiska kierownicze
w szkołach lub placówkach oraz instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej podharcmistrza
lub równoważnym, nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w
Rzeczypospolitej Polskiej, albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji
harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim UE i EFTA (por. art.
96p ust. 4). Wskazanych powyżej instruktorów harcerskich (w stopniu minimum
podharcmistrza lub równoważnym) oraz nauczycieli nie dotyczy wymóg co najmniej
trzyletniego doświadczenia w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub
opiekuńczo-wychowawczych (por. art. 96p ust. 5). Ponadto ukończony kurs na
wychowawców wypoczynku nie obowiązuje nauczycieli, osób pracujących z dziećmi w
placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które
posiadają wykształcenie określone w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697 i
1292; por. art. 96p ust. 6).
w art. 96p ust. 2 nie dotyczą niektórych grup kandydatów na kierowników i wychowawców
wypoczynku. Warunek posiadania wykształcenia co najmniej średniego lub
średniego branżowego i obowiązek ukończenia kursu dla wychowawców wypoczynku nie
obowiązuje instruktorów
harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym, pełniących
funkcję kierownika wypoczynku lub wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku
organizowanych przez organizacje harcerskie. Stopnie te muszą być jednak nadane
w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo –
jeśli są równoważne – w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie
członkowskim UE i EFTA (por. art. 96p ust. 3 w zw. z art. 96p ust. 6). Kursu na
kierownika wypoczynku nie muszą kończyć osoby zajmujące stanowiska kierownicze
w szkołach lub placówkach oraz instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej podharcmistrza
lub równoważnym, nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w
Rzeczypospolitej Polskiej, albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji
harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim UE i EFTA (por. art.
96p ust. 4). Wskazanych powyżej instruktorów harcerskich (w stopniu minimum
podharcmistrza lub równoważnym) oraz nauczycieli nie dotyczy wymóg co najmniej
trzyletniego doświadczenia w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub
opiekuńczo-wychowawczych (por. art. 96p ust. 5). Ponadto ukończony kurs na
wychowawców wypoczynku nie obowiązuje nauczycieli, osób pracujących z dziećmi w
placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które
posiadają wykształcenie określone w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697 i
1292; por. art. 96p ust. 6).
Kolejną grupą opiekunów, jaką zapewnia organizator
wypoczynku dzieci i młodzieży, w zależności od programu wypoczynku i
realizowanych zajęć, są trenerzy i
instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka
i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku, które spełniają następujące
warunki:
wypoczynku dzieci i młodzieży, w zależności od programu wypoczynku i
realizowanych zajęć, są trenerzy i
instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka
i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku, które spełniają następujące
warunki:
– mają
ukończone 18 lat,
ukończone 18 lat,
– posiadają co
najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
– posiadają
wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć (art. 92c
ust. 2 pkt 2 lit b).
wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć (art. 92c
ust. 2 pkt 2 lit b).
Podobnie jak w
kwestii wolontariatu osoby niepełnoletniej, również przedstawiciel ustawowy
niepełnoletniego wolontariusza jako uczestnika wypoczynku jest uprawniony do
uzyskiwania informacji o warunkach organizacji wypoczynku („Organizator
wypoczynku informuje rodziców uczestnika albo pełnoletniego uczestnika
wypoczynku o warunkach organizacji wypoczynku, w szczególności o terminie,
miejscu lub trasie wypoczynku, jego programie i regulaminie”. art. 92j).
kwestii wolontariatu osoby niepełnoletniej, również przedstawiciel ustawowy
niepełnoletniego wolontariusza jako uczestnika wypoczynku jest uprawniony do
uzyskiwania informacji o warunkach organizacji wypoczynku („Organizator
wypoczynku informuje rodziców uczestnika albo pełnoletniego uczestnika
wypoczynku o warunkach organizacji wypoczynku, w szczególności o terminie,
miejscu lub trasie wypoczynku, jego programie i regulaminie”. art. 92j).
Zgodnie z par.
5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016
r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2016 r., poz. 452) do obowiązków kierownika wypoczynku należy:
5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016
r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2016 r., poz. 452) do obowiązków kierownika wypoczynku należy:
- kierowanie wypoczynkiem;
- opracowywanie planu pracy oraz rozkładu dnia podczas wypoczynku i kontrola ich realizacji;
- ustalenie i
przydzielenie szczegółowego zakresu czynności wychowawcom wypoczynku, trenerom i instruktorom
sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorom języka i innym
osobom prowadzącym zajęcia podczas wypoczynku; - kontrola
wykonywania obowiązków przez osoby wymienione w pkt 3; - zapewnienie
uczestnikom wypoczynku
właściwej opieki od momentu przejęcia ich od rodziców do czasu ponownego
przekazania rodzicom; w przypadku pełnoletnich uczestników wypoczynku – z miejsca i do miejsca
zbiórek wyznaczonych przez organizatora wypoczynku; - nadzór i
przestrzeganie bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku; - zapewnienie uczestnikom wypoczynku korzystania wyłącznie z wyznaczonych obszarów wodnych, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. poz. 1240 oraz z 2015 r. poz. 779, 1642 i 1830), w obecności ratownika wodnego i wychowawcy wypoczynku;
- zapewnienie
zróżnicowanej diety uczestnikom wypoczynku; - przekazanie
organizatorowi wypoczynku
niezwłocznie po zakończeniu wypoczynku
dziennika zajęć i kart kwalifikacyjnych; - udostępnienie na wniosek rodziców albo pełnoletniego uczestnika wypoczynku kopii karty
kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku; - nadzór nad
realizacją programu; - podział
uczestników wypoczynku na
grupy.
Ponadto w myśl
par. 6 ust. Rozporządzenia kierownik wypoczynku:
par. 6 ust. Rozporządzenia kierownik wypoczynku:
- opracowuje
program wypoczynku; - opracowuje
regulamin wypoczynku i
zapoznaje z nim wszystkich uczestników wypoczynku; - zapewnia
warunki do pełnej realizacji programu i regulaminu wypoczynku oraz sprawuje nadzór w tym zakresie; - zapoznaje
uczestników wypoczynku z
zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnia warunki do ich przestrzegania, w tym
zapewnia uczestnikom wypoczynku
korzystanie wyłącznie z wyznaczonych obszarów wodnych; - określa
zadania wychowawcy wypoczynku w
zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku; - nadzoruje
zaopatrzenie uczestników wypoczynku
w sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy; - organizuje
transport, wyżywienie i noclegi dla uczestników wypoczynku; - dokonuje
podziału zadań wśród uczestników wypoczynku; - dysponuje
środkami finansowymi przekazanymi na organizację wypoczynku; - dokonuje
podsumowania i oceny wypoczynku
po jego zakończeniu; - rozlicza
środki finansowe przeznaczone na organizację wypoczynku.
Zgodnie z par.
6 ust. 2 Rozporządzenia wychowawca wypoczynku:
6 ust. 2 Rozporządzenia wychowawca wypoczynku:
- sprawuje
opiekę nad uczestnikami grupy w zakresie higieny, zdrowia, wyżywienia oraz
innych czynności opiekuńczych; - zapewnia
bezpieczeństwo uczestnikom wypoczynku
zorganizowanym w grupę; - zapewnia
uczestnikom wypoczynku, we
współpracy z ratownikiem wodnym, opiekę w czasie korzystania z wyznaczonych
obszarów wodnych, o których mowa w art. 2
ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na
obszarach wodnych; - współdziała
z kierownikiem wypoczynku w
zakresie realizacji programu; - sprawuje
nadzór nad przestrzeganiem regulaminu wypoczynku
przez uczestników wypoczynku,
ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa; - nadzoruje
wykonywanie zadań przydzielonych uczestnikom wypoczynku; - wykonuje inne zadania zlecone przez kierownika wypoczynku.
Szczegółowe kwalifikacje dotyczące opiekunów imprez
turystycznych organizowanych przez szkoły i placówki reguluje wspominane już
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8 listopada 2001 r. w
sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i
placówki krajoznawstwa i turystyki. Z uwagi na
zawężenie kręgu organizatorów do szkół i placówek jako organizatorów wypoczynku
owo rozporządzenie nie wydaje się adekwatne w odniesieniu do wyjazdów
organizowanych przez NGO.
turystycznych organizowanych przez szkoły i placówki reguluje wspominane już
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8 listopada 2001 r. w
sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i
placówki krajoznawstwa i turystyki. Z uwagi na
zawężenie kręgu organizatorów do szkół i placówek jako organizatorów wypoczynku
owo rozporządzenie nie wydaje się adekwatne w odniesieniu do wyjazdów
organizowanych przez NGO.
(aktualizacja z dnia 06.08.18)
W zakresie zaświadczeń z Krajowego Rejestru
Karnego możliwe jest zwolnienie z opłaty dla wolontariuszy kandydatów na kierowników wypoczynku lub
wychowawców wypoczynku. Procedura opisana została na tej stronie ministerstwa: https://bip.ms.gov.pl/…/krajowy…/pytania-i-odpowiedzi/
Źródła
P. Cybula, Prawo wobec turystyki dzieci i młodzieży –
zagadnienia wstępne, [w:] Prawne
aspekty turystyki dzieci i młodzieży, pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s.
9-16.
zagadnienia wstępne, [w:] Prawne
aspekty turystyki dzieci i młodzieży, pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s.
9-16.
A. Krawczyk, Wolontariat młodzieżowy – wysiłek wart
zachodu, http://poradnik.ngo.pl/wiadomosc/911623.html [dostęp: 29.07.2018
r.]
zachodu, http://poradnik.ngo.pl/wiadomosc/911623.html [dostęp: 29.07.2018
r.]
P. Piskuzub, Obowiązek opieki nad uczestnikiem imprezy
lub wycieczki organizowanej przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
krajoznawstwa i turystyki, [w:] [w:] Prawne
aspekty turystyki dzieci i młodzieży, pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s.
97-108.
lub wycieczki organizowanej przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
krajoznawstwa i turystyki, [w:] [w:] Prawne
aspekty turystyki dzieci i młodzieży, pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s.
97-108.
H. Zawistowska, Regulacje prawne wymogów kwalifikacyjnych
kadry zatrudnionej do obsługi imprez dzieci i młodzieży jako narzędzie
realizacji funkcji wychowawczych i edukacyjnych turystyki, [w:] Prawne aspekty turystyki dzieci i młodzieży,
pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s. 77-96.
kadry zatrudnionej do obsługi imprez dzieci i młodzieży jako narzędzie
realizacji funkcji wychowawczych i edukacyjnych turystyki, [w:] Prawne aspekty turystyki dzieci i młodzieży,
pod red. P. Cybuli, Kraków 2017, s. 77-96.
Rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci
i młodzieży (Dz. U. z 2016 r., poz. 452).
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci
i młodzieży (Dz. U. z 2016 r., poz. 452).
Ustawa z dnia 24
kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z
2003 r., nr 96, poz. 874 z późn. zm.),
kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z
2003 r., nr 96, poz. 874 z późn. zm.),
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 1991 r., nr 95, poz. 425 z późn. zm.).
Świetny cykl! Jeszcze bym przy okazji dodał, że jest możliwe zwolnienie z opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego dla wolontariuszy kandydatów na kierowników wypoczynku lub wychowawców wypoczynku. Procedura opisana jest tu: bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/krajowy-rejestr-karny/pytania-i-odpowiedzi/
Dziękuję. Ws zaświadczeń – bardzo praktyczna uwaga, już dodaję aktualizację do artykułu. Pozdrawiam!