Czy można zarabiać na NGO?

Z przekorą w tytule zadałem pytanie o zarabianie na NGO, a nie w NGO. W ostatnich latach powstaje coraz więcej organizacji, których głównym obszarem działania jest działalność ekonomiczna: sprzedaż, produkcja, różne usługi. Są takie branże (rękodzieło), w których jest to jeden z naturalnych wyborów dla modelu biznesowego. W rezultacie coraz więcej osób zastanawia się, czy taka forma organizacyjna będzie dla nich odpowiednia. Wtedy zwykle pojawia się pytanie – czy na NGO można w ogóle zarabiać?

NGO i zarabianie

Celem każdej organizacji pozarządowej powinno być zmienianie świata na lepsze, choćby w skali mikro (nazywamy to celem społecznym NGO). Czy obok tego celu może pojawić się cel zarobkowy? Tak, o ile służy temu pierwszemu. Czyli zarabiamy, aby zmieniać świat.

Czy za zmienianie świata można otrzymywać wynagrodzenie? Tak, można. Praca w NGO to też praca, a jeżeli wynagrodzenia nie otrzymujemy, to nazywa się to wolontariat. Podsumowując, w NGO można zarabiać, jeżeli przez zarabianie rozumiemy pobieranie wynagrodzenia za pracę.

To, że NGO nie wypłaca dywidendy na koniec roku, nie oznacza, że nie ma prawa do gromadzenia funduszy. Wprost przeciwnie, można zwiększać przychody, odkładać na zaplanowane cele, inwestować w kadrę i infrastrukturę. To oznacza, że można działać ekonomicznie, a wykwalifikowana kadra może być dobrze opłacana (nigdzie nie ma nakazu wypłaty minimalnych pensji). W dalszej perspektywie takie działania mogą nas zaprowadzić w obszar ekonomii społecznej, gdzie prowadzenie biznesu jest głównym sposobem realizacji społecznych celów.

Jak można zarabiać w NGO?

Skąd jednak w ogóle biorą się w NGO pieniądze? Jest kilka dróg, w ramach których możemy zarabiać:

1. Droga społeczna. Podstawowy obszar, w którym NGO nie prowadzi działalności biznesowej. Tutaj znajdą się m.in.: granty na projekty, dotacje, darowizny, kapitał początkowy (fundacje), składki (stowarzyszenia).
2. Działalność odpłatna pożytku publicznego – pobieranie opłat za nasze usługi/produkty w wysokości, która nie przewyższa kosztów świadczenia/produkcji (nie ma dochodu). Więcej o tej szczególnej formie przeczytasz w moim poprzednim artykule.
3. Działalność gospodarcza, to droga biznesu i NGO mają pełne prawo z niej korzystać, pod pewnymi warunkami. Więcej o tych zasadach możesz przeczytać w tym wpisie.
4. Zbieranie 1% podatku. Specyficzna forma dostępna dla NGO ze statutem OPP, więcej w artykule, który napisałem wspólnie z Olą Żórawską  na portalu W-centrum.
5. NGO może założyć spółkę. Wbrew pozorom nie jest to bardzo skomplikowane, a po więcej szczegółów odsyłam do innego mojego wpisu.

Jak można wydawać w NGO?

NGO nie przekazuje zysku do podziału. Co więcej, tego zysku na koniec roku w ogóle nie powinno być. To, co wpłynęło jedną z dróg opisanych powyżej, musi zostać wydane. Możliwości są następujące:

1. Cel społeczny. Czyli podstawowa misja NGO – zmienianie świata na lepsze, warto pamiętać, że w tej kategorii mieszczą się także koszty funkcjonowania (nie można zmieniać świata na lepsze, nie płacąc rachunków za prąd ;)).
2. Wynagrodzenia. Możemy wynagradzać pracowników za pracę i członków zarządu za zarządzanie. Więcej o sposobach wynagradzania w moim wpisie tutaj.
3. Rozwój. Tutaj przede wszystkim szkolenia kadry, wbrew pozorom NGO w dzisiejszym świecie wymaga wyszkolonych pracowników. Warto pamiętać także o szkoleniu wolontariuszy. Do tego wszystkie inwestycje w przyszłość (IT, promocja, infrastruktura).
4. Działalność gospodarcza. Podobnie jak przy celu społecznym, zarabianie wiąże się ze stałymi kosztami i koniecznością rozwoju (NGO konkuruje z innymi).

Czy to etyczne?

Pomimo że nasz polski III sektor, jest już dobrze rozwinięty, wciąż duża część społeczeństwa kojarzy go wyłącznie z działalnością społeczną i wolontariatem. Wynagrodzenia wyższe od minimalnych budzą zdziwienie, lub jeszcze gorsze uczucia. Z drugiej strony coraz więcej osób przekonuje się, że sprawne NGO, zatrudniające wykwalifikowanych (i dobrze opłacanych) specjalistów naprawdę zmienia nasz świat na lepsze. Jeżeli więc rozważasz założenie NGO i boisz się, czy pobieranie wynagrodzenia za pracę jest OK, to od razu mogę rozwiać Twoje wątpliwości. Wynagrodzenia, biznesplany, poszukiwanie przychodów i w ogóle działalność gospodarcza w NGO jest OK. Trzeba tylko zawsze pamiętać, że naszym podstawowym zadaniem jest działalność społeczna, a nie zysk.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w uregulowaniu wynagrodzeń, inwestycji lub działalności gospodarczej w NGO, zapraszam do współpracy w ramach mojej kancelarii 4NGO. Możesz też napisać do mnie poprzez formularz na blogu.